Bệnh đái tháo đường và những nguy cơ về mắt

Tổn thương võng mạc là biến chứng thường gặp ở bệnh nhân đái
tháo đường.Giảm hoặc mất thị lực tuy không gây chết người nhưng bệnh ảnh
hưởng rất lớn tới chất lượng sống và khả năng lao động của người bệnh.




Các tổn thương ở mắt do đái tháo đường


Bệnh võng mạc do đái tháo đường: Đường máu cao gây tổn thương, phá
hủy thành các mao mạch ở đáy mắt, ảnh hưởng đến tính thấm các mao mạch
này, hậu quả là dịch từ trong lòng mạch thoát ra ngoài gây xuất huyết và
phù nề. Bản thân các mao mạch bị phá hủy và bị tắc gây thiếu máu ở võng
mạc, khi đó cơ thể sẽ có phản ứng sinh ra một số yếu tố kích thích sự
hình thành các mao mạch mới phát triển mạnh cả vào hậu phòng (khoang
chứa dịch kính). Các mạch máu mới này rất dễ vỡ và thường gây xuất huyết
nặng từ giai đoạn sớm làm đục dịch kính. Các mạch máu mới cũng gây ra
các vết sẹo xơ ở võng mạc và trong quá trình liền sẹo nó có thể co rút
gây ra bong võng mạc làm mất thị lực vĩnh viễn. Hậu quả của phù hoàng
điểm, đục dịch kính, bong võng mạc… làm mắt bị giảm hoặc mất khả năng
thu nhận các tín hiệu ánh sáng, biểu hiện lâm sàng là giảm thị lực hoặc
mất thị lực hoàn toàn.

Tùy thuộc vào mức độ tổn thương các mạch máu ở võng mạc mà người ta
chia bệnh võng mạc ở bệnh nhân đái tháo đường làm hai giai đoạn sớm là
bệnh võng mạc không tăng sinh (chưa có các mạch máu mới) và muộn là bệnh
võng mạc tăng sinh (đã có các mao mạch mới). Điều đặc biệt nguy hiểm là
đa số các bệnh nhân đái tháo đường không thấy có bất cứ triệu chứng gì
về mắt cho đến khi đột nhiên bị mất thị lực. Khi đó dù có được điều trị
rất tích cực và tốn kém thì khả năng bảo tồn được thị lực là rất nhỏ,
phần lớn các bệnh nhân sẽ bị mù vĩnh viễn. Chính vì vậy, bệnh nhân đái
tháo đường cần đi khám mắt định kỳ, tốt nhất là 6 tháng 1 lần và được
khám bởi bác sĩ chuyên khoa mắt.

Bệnh Glaucoma: Các bệnh nhân đái tháo đường có nguy cơ bị thiên đầu
thống cao gấp 1,4 lần người bình thường, nguy cơ này sẽ tăng lên ở những
bệnh nhân tuổi cao và có thời gian bị bệnh đái tháo đường dài. Thiên
đầu thống 1 hoặc cả 2 mắt xảy ra khi áp lực trong mắt tăng lên và trong
phần lớn các trường hợp, dịch kính sẽ bị thoát ra ngoài. áp lực cao sẽ
chèn ép vào các mạch máu nuôi võng mạc và dây thần kinh thị giác (dây
thần kinh số I), hậu quả là vùng võng mạc và dây thần kinh bị phá hủy
gây mất thị lực. Các bệnh nhân bị thiên đầu thống thường có triệu chứng
đau đầu nhiều, đặc biệt đau dữ dội hốc mắt, đo nhãn áp thường rất cao.

Đục thủy tinh thể: Đục thủy tinh thể là bệnh có thể gặp nhiều ở những
người không bị đái tháo đường, nhất là ở những người cao tuổi. Tuy
nhiên, người bệnh đái tháo đường có nguy cơ bị đục thủy tinh thể cao hơn
1,6 lần và đục thủy tinh thể xuất hiện ở lứa tuổi trẻ hơn. Đôi khi đục
thủy tinh thể xuất hiện ở các bệnh nhân đái tháo đường týp 1 trẻ tuổi và
tiến triển rất nhanh, thường là sau một giai đoạn kiểm soát đường máu
kém.

Đục thủy tinh thể nặng sẽ ngăn cản ánh sáng đi qua, gây giảm thị lực,
đồng thời cũng gây khó khăn cho việc khám và phát hiện bệnh võng mạc ở
các bệnh nhân đái tháo đường vì rất khó có thể quan sát được đáy mắt và
hậu phòng.

Làm thế nào để tránh biến chứng?

• Đầu tiên và quan trọng nhất là luôn luôn giữ đường máu của người bệnh trong vùng an toàn.
  
• Cần khống chế huyết áp của bạn thường xuyên ở mức < 130/80mmHg.
  
• Bỏ thói quen hút thuốc.
  
• Cần đi khám bác sĩ mắt thường xuyên, ít nhất là 1 lần mỗi năm và hãy
  đến bác sĩ chuyên khoa mắt ngay nếu thấy có một hoặc nhiều dấu hiệu
  sau: nhìn mờ, khó đọc sách báo, nhìn đôi, đau 1 hoặc cả 2 bên mắt, mắt
  đỏ hoặc căng tức, nhìn có hình ảnh ruồi bay, không nhìn rõ sang hai bên
  mà bình thường mình vẫn nhìn được và khi bạn có thai hoặc có kế hoạch sẽ
  có thai cũng cần đi khám sức khỏe toàn diện trong đó có kiểm tra thị
  giác.